دیگر اخبار
بهترین فصل برای جابجایی درختان
ادمین خبر رحیمی 2 سال قبل
امروزه به دلایل زیادی مانند ساخت و ساز نیاز است که درختان جابجا شوند تا از قطع آن ها جلوگیری شود. اما جابجایی درختان بسیار حساس است و برای اینکه در حین جابجایی درخت به آن ها صدمه ای وارد نشود باید به روش های جابجایی درخت، زمان جابجایی درخت، جنس خاک، اندازه درخت، سلامت درخت و سایر نکات توجه کنیم.
زمان انتقال درختان و درختچه هاي خزان كننده و هميشه سبز، فصول بهار و پاييز است. درختان خزان كننده را در بهار يا اواخر زمستان هاي نه چندان سرد همزمان با شروع باز شدن يخبندان تا زمان جوانه زني برگ ها مي توان جابجا كرد. در پاييز، اين زمان جابجايي از زمان آغاز تغيير رنگ برگ ها تا زمان شروع يخبندان است. اگر چه همه درختان و درختچه ها را بهتر است كه در فصول بهار و پاييز جابجا كرد اما در مورد بعضي گونه هاي نرم چوب مثل بيد، سپيدار، و غان بهتر است كه اين عمل در بهار انجام شود. درصورت اقدام به جابجايي در فصل پاييز بهتر است كه انتقال درختان هميشه سبز نسبت به خزان كننده ها زودتر انجام شود تا زمان كافي براي تشكيل ريشه هاي جديد وجود داشته باشد. اين درختان حداقل به 6 هفته زمان قبل از آغاز يخبندان نياز دارند. در بهار، درختان هميشه سبز را تا 4 هفته بعد از رويش برگ هاي درختان خزان كننده نيز مي توان كاشت مجدد كرد. اين كار باعث مي شود تا درختان تازه كاشت شده آب كافي دريافت كنند.
در مورد گیاهان خزان پذیر بهترین زمان جابجایی در فصل پاییز پس از ریختن برگ‌ها است. البته تا قبل از اینکه خاک به دلیل سرمای زمستان یخ بزند و سفت شود.
زمان مناسب دیگر برای جابجایی درختان خزان پذیر ابتدای بهار است اما زمانی که هنوز رویش جوانه‌ها شروع نشده است و به بیان دیگر درخت هنوز بیدار نشده است.
در مورد درختان همیشه سبز نیز فصول پاییز یا اوایل بهار قبل از اینکه رویش جوانه‌های جدید آغاز شود بهترین زمان جابجایی این‌گونه از درختان است. برخی از پرورش دهندگان اواسط تا اواخر فصل پاییز را برای درختان همیشه سبز همانند سوزنی برگان بهتر از اوایل فصل بهار می‌دانند زیرا اعتقاد دارند در این زمان از سال به دلیل وجود حرارت حدود ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد خاک در اکثر مناطق کشور، ریشه زایی مجدد این درختان در مکان جدید کاشت بهتر و مؤثرتر انجام می‌شود.
به طور کلی انتقال گیاهان در بهار و تابستان یعنی زمانی که رشد برگ‌ها و گلها به سرعت انجام می‌شود، توصیه نمی‌شود زیرا در این زمان رشد ریشه و ریشه زایی جدید گیاه کم است و رشد اندام‌های هوایی در حداکثر میزان خود است و به همین دلیل بعد از جابجایی ریشه جدید به سختی تولید می‌شود و احتمال گرفتن درخت اندک است.
عموما انتقال درخت در سه روش امکانپذیر است.
روش اول: ریشه برهنه(ریشه لخت)
روش دوم: بسته بندی و گونی پیچی کردن ریشه گیاه
روش سوم: روش استفاده از ماشین آلات مخصوص جابجایی درخت
جابجایی درخت به روش ریشه برهنه
همانگونه که در فوق اشاره شد، درختچه‌های خزانپذیر با ارتفاع حداکثر ۲ متر یا قطر تنه ۵ سانتیمتر برای این روش مناسب است و در غیر این صورت از روش دوم یعنی روش روت بال(گونی پیچی) باید استفاده نمود. در این روش ابتدا باید به اندازه کافی از گیاه فاصله بگیریم و بعد شروع به کندن گودال اطراف درخت کنیم. بسته به نوع گیاه حجم ریشه اطراف درخت متفاوت است. یه روش کلی برای این منظور اینست که از تنه درخت حداقل دایره‌ای به شعاع ۳۰ سانتیمتر فاصله گرفته و شروع به حفر کانال می‌کنیم. در این فاصله به ریشه‌های اصلی آسیبی نخواهد رسید و ریشه‌های جانبی قطع می‌شوند. عمق گودال حدود ۴۵ سانتیمتر مناسب است. برای خارج کردن خاک موجود در گودال از یک چنگک کمک بگیرید و با حرکت بر خلاف تنه درخت عمل کنید تا آسیبی به ریشه نرسد. حتما با پارچه مرطوب ریشه‌های بیرون آمده را بپوشانید و از خشک شدن آن محافظت نمایید. باید به این نکته توجه کرد که هر چقدر حجم بیشتری از ریشه باقی بماند، نتیجه بیشتری خواهیم گرفت. پس حفاری را تا عمق کمتر از ۴۵-۶۵ سانتیمتر انجام ندهید. پس از اینکه به عمق مورد نظر رسیدید میتوانید با دقت درخت را کج نموده و با استفاده از ابزار برش ریشه، گیاه را آزاد کنید. اکیدا با فشار آوردن به تنه گیاه به آن آسیب نرسانید. میتوانید در برخی موارد از فشار آب استفاده نمایید. اگر محل جدید گیاه فاصله وجود دارد، گیاه را در موادی سبکی مثل خاک اره مرطوب یا خاک برگ و در سایه و محیط خنک نگهداری کنید و در چاله ای مناسب که اطراف ریشه گیاه را با خاک سبک بتوان پر کرد، بکارید
جابجایی درخت به روش روت بال ( گونی پیچی و بسته بندی ریشه درخت همراه با خاک )
این روش برای گیاهان با قطر تنه بیشتر از ۵ سانتیمتر کاربرد دارد. در این روش درواقع درخت همراه با خاک اطراف ریشه جابجا می‌شود. قبل از شروع به کار باید درخت را هرس مناسب کرد. هرس سنگین شاخه‌های درخت توصیه نمی‌شود. میزان خاک توپی شکل و گونی پیچ شده اطراف ریشه درخت به اندازه دو سوم از گستره تاج درخت می‌باشد. گستره تاج درخت در زمانی که آفتاب به طور عمود بر زمین میتابد، میزان سایه درخت مشخص می‌شود. برای این کار از سایه انداز درخت به اندازه یک سوم به سمت تنه درخت رفته و علامتگذاری می‌نماییم. جنس خاک و نوع درخت در میزان اندازه توپ ریشه و شکنندگی خاک اطراف آن بی‌تاثیر نیست. البته در درختان همیشه سبز کوچک و درختچه‌های کوچک این میزان به طور تقریبی به قطر نیم متر مناسب است. در درختان همیشه سبز متوسط و درختچه‌های بزرگ و همچنین درختان با قطر تنه ۱۱ سانتیمتر به بالا این میزان توپ ریشه بین ۵/۰ تا ۵/۱ متر میرسد. در صورتی که درختی در گروه‌بندی فوق جای نگرفت و سایز بزرگتری داشت، توپ ریشه بیشتر از ۵/۱ متر مناسب خواهد بود
نکات مورد توجه هنگام انتقال نهال به زمین اصلی
۱) برنامه‌ریزی زودهنگام موجب می‌شود تا گونه گیاهی با محل کشت سازگاری و انطباق داشته باشد (یعنی درخت مناسب را در مکان مناسب بکارید). ۲) از گیاهان با کیفیت بالا که بدون آسیب قابل رؤیت هستند استفاده کنید. گیاهانی را انتخاب کنید که رشد مقاوم و قوی و رنگ برگ خوب و ریشه سفید و محکم داشته باشند. ۳) در هنگام دستکاری و انتقال درخت به زمین اصلی و کاشتن در محل موردنظر دقت کنید. بسیار مراقب باشید که به پوست تنه درخت یا سیستم ریشه آسیبی نرسانید. حفره کاشت را به طرز صحیح آماده‌سازی کنید. پهنای گودال حداقل سه برابر ارتفاع ریشه باشد و دارای کناره‌ای شیبدار و عمیق‌تر از کف توپی ریشه باشد. ۵) درخت را هر چه زودتر بکارید، از کود استفاده نکنید. گودال را با همان خاک خارج شده از حفره پر کنید و از مالچ نیز استفاده کنید. ۶) آبیاری کنید و آبیاری را به‌تدریج انجام دهید به‌طوری که آب به داخل خاک نفوذ کرده و آن را به آرامی کاملاً خیس کند. آبیاری برای چند سال مخصوصاً در خلال دوره‌های خشکی باید صورت بگیرد و تا زمانی که درخت به‌طور قابل استقرار یابد، باید با دقت کافی انجام شود.
مراقبت های بعد از جابجایی درخت
مراقبت از درختان جابجا شده به نسبت سخت تر از درختان تازه کاشته شده است. زیرا به دلیل جابجایی درخت ریشه آن ها دچار آسیب شده و به اصطلاح درخت دچار تنش می شود و نسبت به تمامی عوامل محیطی از جمله آبیاری، آفت، سرما و گرما، باد، نور آفتاب و .... حساس هستند. بسته به نوع درخت، میزان صدمات وارد شده به ریشه درخت ممکن است بین 3 تا 10 سال زمان ببرد تا درخت بهبود کامل خود را به دست آورد.
مهم ترین نکته در درختان تازه جابجا میزان و زمان آبیاری آنهاست. برای اینکه آبیاری صحیح انجام شود باید میزان و حجم بارندگی منطقه، میزان نفوذپذیری آب در خاک و ... بررسی شود. شخم زدن سطحی اطراف درخت به نوفذ بهتر آب کمک می کند و حتی می توانید در فصول گرما شاخ و برگ های درخت را نیز آبپاشی کنید تا برگ های درخت شادادب شوند.
کود، نوع کود و میزان کوددهی نیز در بهبود ریشه های درخت تاثیرگذار است. بهتر است بدانید که در سال اول جبجایی نیازی به کوددهی نیست. زیرا درخت در خاک جدید که به نسبت غنی است رشد می کند و در سال اول از مواد مغذی موجود در خاک تغذیه خواهد کرد.
بهتر است شاخ و برگ های ضعیف هرس شوند و بهتر است یک فصل بعد از جابجایی درخت هرس انجام شود. اما در مورد هرس درختان باید اطلاعات داشته باشید که هر درخت چقدر و در چه فصلی می تواند هرس شود. اما به طور کلی هرس تاج درختان و یا هرس شدید بپرهیزید.
نویسنده: شکیبا نظری طهرانی
شبکه تجاری کشاورزی اگرینیتو
